مداس

تولیدات دام سبک (گوسفند و بز)

١- گوشت قرمز

تولید گوشت قرمز اولویت اول صاحبان پرورش گوسفند و بز هست. طوری که با وجود اینکه مصرف گوشت طیور،گاو و گوساله طی سال های اخیر افزایش پیدا کرده، ولی مصرف گوشت گوسفندی از لحاظ کیفی از جمله ذائقه مصرف و تنوع غذایی بر سایر گوشتهای مصرفی برتری داره.

عوامل متعددی از جمله شدت حذف، تعداد دام کشتاری و وزن لاشه از مهم ترین عوامل موثر بر تولیدات گوشت قرمزه.

تعداد دام کشتاری در سال های خشک سالی حداکثر ولی ولی با وزن پایین بوده. و در سالهای پرباران به دلیل جبران کاهش جمعیت گله در سالهای خشک ، تعداد کشتار به حداقل خودش میرسه. اما وزن دام بالاتره. تولید گوشت دام سبک (گوسفند و بز) برخلاف دام سنگین (گاو و گوساله) در طول سال یکسان نبوده که علت این امر زایش فصلی هست.

اغلب زایش ها در فصل زمستان انجام میگیره. و فروش بره در پایان شیرخوارگی (اواسط خرداد) به بعده.

٢- شیر

شیر ماده غذایی دیگه ای هست که مثل گوشت قرمز برای رشد و ترمیم بدن لازمه. و بعد از تولید گوشت قرمز، از نظر اقتصادی در درجه دوم اهمیت قرار میگیره.

و ترکیبات شیر دامهای سبک به دلیل بالا بودن نسبت پروتئین و چربی نسبت به شیر گاو اغلب به صورت پنیر، روغن، کره و یا سایر محصولات لبنی به بازار عرضه میشه. و مقداری از احتیاجات غذایی کشور رو تامین میکنه.

همواره بازار خوبی برای خرید شیر و فرآورده های اون موجود هست. میزان تولید شیر بر حسب طول دوره شیردهی و روش های مختلف شیردوشی و همچنین اهداف پرورشی در نژادها و مناطق مختلف متفاوته.

٣- الیاف (پشم)

پشم به عنوان یکی دیگه از محصولات گوسفند نقش عمده ای در صنایع نساجی و قالیبافی در ایران داره. هرچند که تولید و فرآوری الیاف مصنوعی در جایگزینی با الیاف پشم، پیشرفت فراوانی در جهان کرده اما هنوز منسوجات و فرآورده های تولیدی با هیچ کدوم از منسوجاتی که از تارهای مصنوعی یا الیاف گیاهی ساخته میشه قابل مقایسه نیست.

کاربرد پشم گوسفند بر حسب ظرافت و خواص دیگه به دو صورت در قالی بافی، صنایع دستی و صنایع نساجی هست.

۴- کرک (کشمیر)

کشمیر یا کرک یکی از ظریف ترین الیاف حیوانیه که در لایه زیرین پوششی بزهای کرکی قرار داره. این الیاف در اغلب بزهای کشور و بصورت سفید و رنگی  در نژادهای مختلف دیده میشه.

مهم ترین اونها شامل: بز کرکی رائینی در کرمان (اغلب به رنگ سفید)، بز کرکی جنوب خراسان (قهوه ای)، بز کرکی ندوشن (قرمز رنگ) و بز آباده (به رنگهای مختلف) هست.

محل پرورش این بزها معمولا در استانهای حاشیه کویری ایران مثل: کرمان، بیرجند، یزد، اصفهان، سمنان و سیستان و بلوچستان هست.

5- موهر

از دیگر الیاف تولیدی هست که از نظر نرمی و لطافت بعد از کرک در درجه دوم قرار میگیره. مولد این الیاف تنها بز تک پوششی در حال انقراض کشور هست به نام مرغز یا مرخز که پراکنش اون در کردستان و شهر بانه هست.

۶- موی بز

موی بز از جمله الیافی هست که پوشش غالب بزهای کشور رو تشکیل میده. موی بز اغلب بصورت خود مصرفی روستایی ها و عشایر برای تهیه طناب و سیاه چادر به کار میره. موی بز در اغلب نقاط ایران مثل: لرستان، کردستان، همدان، زنجان، قزوین و ... تولید میشه.

٧- پوست

پوست گوسفند و بز بصورت تجاری به عنوان یک فرآورده جنبی از این دام ها نسبت به گوشت و شیر اونها محسوب میشه.

این مسئله تاثیر مهمی در دیدگاه دامدار و کشتارکننده در مراقبت از دام در زمان پرورش و توجه به صدماتی که در حین زندگی دام میذاره.

٨- کود

کود هم از دیگر تولیدات گوسفند و بز هست که به دلیل ترکیبات خاص شیمیایی در تقویت مزارع، باغات و مراتع از اهمیت خاصی برخورداره. و به همین خاطر ارزش اون بیشتر از سایر کودها هست. متوسط تولید کود سالیانه هر راس گوسفند و بز به ترتیب ٢۰۰ و ١۵۰ کیلوگرم در سال هست.

نرم افزار مدیریت دام، نرم افزار پرورش گوسفند، مدیریت دام سبک، پرورش صنعتی گوسفند، مداس